Verslag Manger introductieshow – Max Delissen schreef voor ons een prachtig verslag van de Manger introductieshow afgelopen 10 en 11 april. Hieronder het complete verhaal. Dit verhaal is ook te downloaden in een PDF.
Manger Herintroductieshow bij Beter Beeld & Geluid
10 & 11 april 2015
Het merk Manger was een tijdje niet in het Nederlandse te verkrijgen, maar daar is afgelopen februari verandering in gekomen toen Audio Ingang, de gloednieuwe door Beter Beeld & Geluid opgerichte import-firma voor hoogwaardige hifi- en AV producten, het merk aan hun assortiment toevoegde. En dat is goed nieuws, want met Manger is een bijzonder luidsprekermerk terug op de Nederlandse markt. Bijzonder vanwege de gebruikte technologie, maar ook bijzonder vanwege de zeer hoge kwaliteit van de weergave. Om de herintroductie de nodige ‘luister’ bij te zetten, werd een kleinschalige maar zeer interessante tweedaagsd show georganiseerd waarbij Daniela Manger – de huidige CEO van het bedrijf en de dochter van oprichter Josef W. Manger – kwam vertellen over haar luidsprekers.
Op zich was dat voor mij al voldoende om de uitnodiging voor deze feestelijke bijeenkomst met beide handen aan te pakken, maar toen ik hoorde dat de muzikale omlijsting voor een groot deel verzorgd zou gaan worden door Erdo Groot, één van de ‘Tonmeisters’ van het in Baarn gevestigde Polyhymnia International, was dat echt de aardbei op de slagroom. De opnames die Erdo onder andere voor Pentatone maakt, zijn van zéér hoge muzikale en klankmatige kwaliteit. Echt van referentie-niveau en dus uitermate geschikt om de luidsprekers van Manger Audio aan een grondige, maar dus ook zeer plezierige luistertest te onderwerpen.
De show besloeg zoals gezegd twee dagen. Eén sessie was op vrijdagavond, de andere op de aansluitende zaterdagmiddag. Mijn keuze voor de zaterdagmiddag bleek een gezellige toevalstreffer te zijn omdat drie collega-journalisten dezelfde keuze hadden gemaakt. De grote luisterruimte van de vestiging in Zevenbergen zat trouwens tjokvol. Er moesten extra stoeltjes uit het magazijn worden gehaald om alle belangstellenden een zitplaats te kunnen geven.
Voor we ons daar met z’n allen terugtrokken, was er tijdens de koffie vooraf gelegenheid om in de kleine luisterruimte alvast een beetje ‘in te luisteren’. Daar stond namelijk een paartje MSMz1 bijzonder lekker te spelen. Deze passieve monitor heeft naast de befaamde Manger-Wandler, een extreem lichte lange-slag woofer met een diameter van 20 centimeter, die in een gesloten kast is gemonteerd om de snelheid van de zeer breedbandige Manger weergever bij te kunnen houden.
Even een heel klein beetje techniek…
Dit is eigenlijk niet de plaats om een uitgebreide beschrijving van de luidsprekers te geven, maar omdat hetgeen er tijdens de luistersessie te horen was rechtstreeks samenhangt met de technische aspecten van deze bijzondere weergevers ontkom ik niet aan een korte uitleg.
Het werkingsprincipe van de Manger Schallwandler (MSW) komt erop neer dat een kritisch gedempt membraan, dat is gemaakt uit kunststof van een uiterst geheime samenstelling, in beweging wordt gebracht door een dubbele spreekspoel met een zéér krachtige aandrijving door maar liefst 15 hoogwaardige Neodymium-magneten. Dat levert niet alleen een relatief hoog rendement op van 91dB/2,83V/1m, maar ook een stijgtijd van slechts 13 microseconde. Extreem snel dus… De geluidsgolven worden loodrecht afgestraald ten opzichte van de concentrische ‘buiggolven’ (in het Duits ‘Biegewellen’ genoemd) die door het membraan lopen. Om je voor te stellen hoe dat werkt, moet je denken aan een bootje op zee dat uitsluitend verticaal op een neer beweegt als er een golf onderdoor rolt. De golf is dan de ‘Biegewelle’ en het op en neer gaan van het bootje is de loodrechte afstraling van het geluid.
Het bijzondere aan de Manger Schallwandler is dat hij zéér breedbandig is (het weergegeven frequentiespectrum loopt van 80Hz tot 40kHz) en dat de frequenties vanuit het centrum van hoog naar laag over het membraan verdeeld worden. De buitenste rand geeft dus de laagste frequenties weer. De afgestraalde geluidsgolven vormen zo als het ware een volledig coïncidente puntbron, wat een extreem hoge fasereinheid en een perfect tijdsgedrag oplevert. Twee van de allerbelangrijkste factoren bij de weergave van hoogwaardige luidsprekers.
En dan: Muziek!
Rond half twee verzamelde het gezelschap zich verwachtingsvol in de grote luisterruimte, waar de actieve vloerstaander MSMs1 stond opgesteld. Deze heeft een vrijwel identieke kastinhoud als de MSMz1, maar een iets andere luidspreker-bezetting: de woofer is van Visaton i.p.v. Scanspeak. Door de actieve aansturing – van respectievelijk 250 W voor de woofer en 180 W voor de Manger-unit – met lichte DSP in het laag, loopt de s1 ook dieper door: de s1 haalt 30 Hz, t.o.v. 40 Hz voor de z1. De s1 heeft diverse instelmogelijkheden beschikbaar, waardoor hij tot op zekere hoogte aan de akoestiek en de plaatsing kan worden aangepast. Omdat de eindversterkers al in de luidspreker zitten, is alleen een goede voorversterker nodig en die staat er in de vorm van de prachtige CH Precision C1 D/A Controller.
Na een korte uitleg van gastheer Garmt van der Zel neemt Daniela Manger het woord. Zij legt kort en bondig uit hoe het bedrijf Manger in het algemeen en de Manger Schallwandler in het bijzonder in elkaar zitten en lardeert haar presentatie met een aantal fraaie muziekopnames die specifieke eigenschappen uit haar betoog onderstrepen. Wat we horen is bijzonder fraai. Wat echt onmiddellijk opvalt, is de enorme snelheid van het luidsprekersysteem. Kleine én grote geluiden lijken uit het niets te ontstaan, zonder dat er ook maar de geringste versmering optreedt. Ook als de muziek complex wordt, blijft de weergave loepzuiver en pijlsnel. Het tweede dat opvalt is dat de laagweergave zéér goed in de pas loopt met de rest van het frequentiespectrum. Daardoor krijgen ook de lage tonen – zonder in te leveren op druk en impact – een soort lichtvoetigheid die ik alleen ken van elektrostaten. En nu we het toch over elektrostaten hebben: ik ken eigenlijk maar één andere luidspreker die zo’n ongelooflijk coherent beeld neerzet en dat is de Quad ESL. De plaatsing van de Manger luidsprekers is echt ongelooflijk goed! Dat is zelfs op de achterste rij – waar ik zit – goed waar te nemen. Als ik na afloop van de presentatie nog even op de perfecte plek recht voor de luidsprekers plaatsneem, wordt dat nog eens bevestigd. Natuurlijk draagt de CH Precision C1 daar in hoge mate aan bij, maar de grootste bottleneck bij dit soort kwaliteit is toch echt meestal de luidspreker.Erdo Groot
Erdo Groot is één van de weinige internationaal werkende ‘Tonmeisters’ die ons land rijk is. Hij is in dienst van Polyhymnia International, de in Baarn gevestigde opname- en mastering-faciliteit voor klassieke muziek. Polyhymnia is – een hele tijd geleden alweer – als zelfstandig bedrijf doorgestart nadat het moederbedrijf, het klassieke muzieklabel Philips Classics, ermee stopte. Erdo en zijn collega’s maken opnames van klassieke muziek voor veel grote labels, maar vooral voor Pentatone, dat eveneens in Baarn is gevestigd. Pentatone maakt haar nieuwe opnames uitsluitend in DSD-kwaliteit en altijd op locatie. Daarvan heeft Erdo vanmiddag een aantal bijzondere voorbeelden meegenomen. De opnames zijn echt van uitzonderlijke kwaliteit en de set laat dat prachtig horen. Verschillen tussen opnamelocaties – in klankmatig, maar vooral in ruimtelijk opzicht – zijn zeer goed van elkaar te onderscheiden. Het hoogtepunt is wat mij betreft een stuk pianomuziek van Alfred Schnittke. Nu is piano – en in dit geval natuurlijk een concertvleugel, met al zijn boventonen en harmonieën – een behoorlijk complex instrument om weer te geven. De compositie is bovendien ook al geen eenvoudige kost, maar de verpletterende dynamiek en de zeer grote klankmatige rijkdom van de opname laten iedereen ademloos luisteren.Ook een groot orkestraal werk van Tchaikovsky weet iedereen te verbazen. De transparantie van de opnames van Erdo Groot is echt geweldig en de dynamiek – ik blijf hem noemen – is van een zelden gehoorde grootte. We mogen toch echt wel twee dingen vaststellen: namelijk dat de opnames van Erdo tot de absolute wereldtop behoren én dat de set die hier staat, inclusief de luidsprekers, in staat is om op een buitengewoon hoog niveau muziek te spelen.
Niet alleen klassiek wordt overigens geweldig weergegeven: de Mangers lenen zich voor een zeer breed scala aan genres. Misschien zou ik er geen brute metal of knallende trance op draaien – hoewel dat ook gewoon kan – maar de opnamekwaliteit is absoluut medebepalend voor het resultaat. De luidsprekers zijn mooi neutraal, maar door hun zeer hoge oplossende vermogen ook niet erg vergevingsgezind. Draai je er een matige opname op, dan zul je horen dat het een matige opname is. Absoluut niet in die mate dat het vervelend is om naar te luisteren, maar er worden je als luisteraar ook geen roze oorwarmers aangereikt die de zaak vergoelijken. Als ik Erdo Groot de vraag stel of hij de Manger MSMs1 als monitor-luidspreker in zijn mastering-studio zou kunnen gebruiken (daar staan nu grote systemen uit de 800D-serie van Bowers & Wilkins) lacht hij een beetje besmuikt maar antwoordt dan voorzichtig bevestigend. En na wat ik vanmiddag heb gehoord met muziek die hij heeft geproduceerd, lijkt dat me een fraaie ridderslag voor zowel Daniela Manger als voor importeur Audio Ingang.
Tekst © Max Delissen – http://www.makzmedia.nl/
Foto’s © Sven Verbruggen – http://vpfotografie.nl/
